‘En wat als ik nu eens niet teken?’ Loes keek me plagend aan tijdens het wachten op het stadskantoor om de erkenning van ons ongeboren kind te regelen. Inmiddels mogen we elkaar officieel partner noemen, maar ten tijde van de zwangerschap waren we juridisch nog niets van elkaar. En ik dus ook niet van mijn ongeboren kind. ’Dan heb ik geloof ik een probleem’, glimlachte ik terug. Uiteraard heeft Loes gewoon getekend, maar soms loopt het anders. En als ongehuwde vader in Nederland sta je dan niet bepaald sterk.
Achterblijvende regelgeving
De laatste jaren zien we dat de vader een steeds grotere rol is gaan spelen in het gezinsleven en meer betrokken is bij de opvoeding van de kinderen. Ook tonen steeds meer onderzoeken aan dat de rol van de vader net zo belangrijk is als die van de moeder, met ieder zijn eigen kwaliteiten. En bij voorkeur natuurlijk een combinatie daarvan. Wat dat betreft blijven de juridische rechten voor vaders sterk achterlopen bij deze maatschappelijke ontwikkeling. Met name voor ongehuwde vaders of (aanstaande) papa’s. Wanneer de relatie voor of kort na de geboorte om wat voor reden dan ook spaak loopt, kan dit voor problemen zorgen bij de zeggenschap over het kind. Dit geldt ook in geval van overlijden van de moeder.
Erkenning en ouderlijke macht
Tenzij er twee zaken zijn geregeld, namelijk de erkenning en de ouderlijke macht. Maar hiervoor dient de moeder toestemming te geven, en daar ligt nu net een deel van het probleem. Want wat als de aanstaande moeder zo haar eigen ideeën heeft over de opvoeding waarin ze geen rol weggelegd ziet voor de vader? (Natuurlijk valt ook daarvoor wat te zeggen, maar in dit stuk zullen we ons vooral focussen op de andere kant, die van de vader die er wel voor zijn kind wil zijn en de verantwoordelijkheid neemt.) Wanneer een vrouw zwanger raakt, is de ‘ongeboren vrucht’ en later het kind op alle fronten automatisch het hare, ook juridisch. Een vader dient, mocht hij het anders wensen, de gang naar de rechter te maken.
Trouwen niet meer vanzelfsprekend
Eerst trouwen en daarna ‘aan kinderen beginnen’ is steeds minder van deze tijd. Vaak zijn geliefden op papier helemaal niets van elkaar. Dat hoeft niets over de relatie zelf te zeggen, maar wanneer er kinderen in het spel komen kan dit vergaande gevolgen hebben. Zeker als de relatie stukloopt. Wanneer dit niet in goede harmonie gebeurt, kan dit in het geval van vaders zelfs tot wanhoop en erger leiden. Want wat gaat er in je om wanneer je het gevoel krijgt dat je je kind niet meer mag zien? En wat als er niemand is die daar iets aan kan doen? Misschien herinner je nog de beelden van mannen in een Superman of Batman pak, die op die manier aandacht wilden vragen voor precies dit probleem. Dat vaders worden weggehouden bij hun kinderen. Niet alleen door de moeder, maar ook door het rechtssysteem.
Gelijke rechten
Bovenstaand voorbeeld zijn met name Amerikaanse praktijken, maar ook in Nederland zijn er schrijnende gevallen bekend van vaders die machteloos aan de kant staan en zich moeten wenden tot een rechter in de hoop weer toegang tot het leven van hun kind te krijgen. Wellicht komt er binnenkort bijval vanuit politiek Den Haag, want recent hebben meerdere partijen aangegeven gelijke rechten te willen op het gebied van ouderlijk gezag. Zo zegt D66 bijvoorbeeld het volgende: ’Elke vader kan na de aangifte en erkenning van zijn kind ook het gezag verkrijgen over het kind. En daarmee alle rechten en plichten jegens het kind die ook automatisch bij een huwelijk of geregistreerd partnerschap verkregen worden.’
Verbetering
Dit lost weliswaar nog niet het probleem op bij de erkenning, maar wel voor het traject daarna. Niet iedere (aanstaande) vader is op de hoogte van de vereiste stappen, waardoor er nare, onverwachte situaties kunnen ontstaan. Deze oplossing kan een groot deel daarvan wegnemen.Natuurlijk moet en mag je ervan uit gaan dat het goed zit tussen jou en je partner, maar realiseer je dat wanneer het anders loop dan verwacht, je de wetgeving niet altijd aan je kant hebt staan. Wees je bewust van de risico’s.
Lees Interacties