Vader onmisbaar in de opvoeding!

Op 18 april organiseerde het Hendrik Pierson Fonds in Amsterdam een conferentie over de betekenis van het vaderschap. Samen met Praktijkvader en collega VitalDaddy blogger Jeroen bezocht ik deze bijeenkomst. Er waren veel gerenommeerde en inspirerende sprekers uit de wereld van de pedagogiek, ontwikkelingspsychologie en de kinder- en jeugdpsychologie, waaronder Louis Tavecchio, Glenn Helberg, Kitlyn Tjin a Djie, Dirck van Bekkum en Steven Pont. Onder de bezoekers was uit uiteraard een grote groep uit de jeugdhulpverlening en jeugdzorg. Ondanks of juist dankzij het thema, het merendeel van het vrouwelijk geslacht.

Het werd een zeer interessante dag. Prima georganiseerd, goede sprekers, mooie inzichten. Nog nooit heb ik het woord ‘vader’ zo vaak op één dag horen vallen. Een record! Voor ons als VitalDaddy een goede zaak! Vrouwen die spontaan applaudisseerden als één van de sprekers het weer eens opnam voor de onderbelichte rol van de vader in de opvoeding. Prachtig.

Het is onmogelijk om uitputtend te zijn over wat er die dag gebeurd is. Maar hierbij wil ik een paar interessante inzichten met jullie delen.

Rol vader onmisbaar in de opvoeding

Dat wij als vader een belangrijke rol spelen in de opvoeding van onze kinderen dat wisten we eigenlijk al wel. Maar onze rol is essentieel. Zelfs onmisbaar in een goede, evenwichtige opvoeding. Als wij als vaders onze rol niet spelen, of we zijn er niet (de afwezige vader) dan kan dit belangrijke negatieve gevolgen hebben voor de kinderen. Onderzoek toont aan dat kinderen die zonder vader opgroeien slechter presteren op school en vaker psychische problemen hebben.

Vader als brug naar de wereld buiten het gezin

Met de rol van de vader wordt niet bedoeld dat wij als vaders en mannen de stofzuiger moeten pakken, de ramen moeten lappen en de was moeten strijken. Dit zijn simpelweg de praktische onderlinge afspraken die we met onze partners maken. Het gaat om de fundamentele rol die we hebben juist in de opvoeding en ontwikkeling van onze kinderen.

De behoefte van kinderen om aangemoedigd te worden en risico’s te nemen blijkt net zo groot als de behoefte aan zorg, stabiliteit en veiligheid! Waar moeders vooral gericht zijn op zorgen, warmte, stabiliteit en veiligheid, pleit Louis Tavecchio er voor dat wij als vaders onze kinderen vooral spannende avonturen laten beleven. Dingen laten ontdekken. Aanmoedigen om risico’s te nemen. De wereld te verkennen. Als we dit goed doen, dan kan dit in belangrijke mate bijdragen aan de sociale ontwikkeling van onze kinderen.

Moederen én vaderen even belangrijk

Eigenlijk kun je stellen moederen en vaderen even belangrijk is in een evenwichtige opvoeding. Ze vullen elkaar naadloos aan. Waarbij de moeder in de opvoeding met name intern gericht is, op het gezin, op de basis. En de vader juist extern gericht, zoals hierboven al omschreven. De vader vormt hiermee de brug naar de wereld buiten het gezin. En  juist daar krijgt het kind naarmate het ouder wordt, steeds meer mee te maken!

Een gewatteerde wereld

Zoals Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont het zo mooi omschrijft… we leven in een gewatteerde wereld. We zijn overbezorgd over onze kinderen. Vanuit onze overbezorgdheid zitten we vol met regels en instructies. Eigenlijk zijn we volgens Steven instructieverslaafd… Maar kinderen leren voor een groot deel door ervaren. Door dingen mee te maken. Waarbij dit voor jongens sterker geldt dan voor meisjes.

Eerste de ervaring, dan de instructie

En wat doen wij? We zitten vol met instructies. “Niet doen!”, “Pas op!” en nog meer van dat soort kreten. Hiermee vertroebelen we voor een deel de ervaring van onze kinderen. Ook hier hebben wij als vaders een belangrijke rol, zoals hierboven beschreven. We moeten kinderen aanmoedigen, (gecontroleerd) risico’s laten nemen, ze zelf dingen laten ontdekken. Zeker bij jongens. Niet te snel ingrijpen. De ervaring niet ontnemen of vertroebelen. Zelf ben ik bijvoorbeeld trainer bij de F-jes van mijn zoon. Ook hier merk ik dat instructies (“doe dit”, “speel zo”, “kijk daar”…) beperkt effect hebben bij deze mannetjes. En toch doe ik het te vaak. Gisteren heb ik als trainer belangrijke input gehad… Ze eerst de ervaring laten opdoen, dan vragen stellen en dan pas een eventuele instructie….

Het kind in de lucht

Wie heeft er wel eens z’n kind in de lucht gegooid? Een klein stukkie, zo ff lekker boven je hoofd? En? Het kind giert het vaak uit. Het vliegt door de lucht en landt weer veilig in de armen van papa… Tavecchio noemt dit een mooie metafoor voor van wat wij als vaders kunnen betekenen. Het is spannend. Het is leuk. Het is niet zonder risico… En we bewijzen er onze kinderen een grote dienst mee. Wat willen we nog meer?