Na de vorige twee delen (deel 1 en deel 2) over MBTI bij opvoeden nu deel drie. Hierna komt er nog één. Dan hebben we alle 16 typen uit het MBTI spectrum gehad.
In totaal zijn er 16 verschillende types kinderen. Dat beschreef ik ook al eerder. Om jullie een beetje houvast te geven heb ik ze ingedeeld in 4 blokken. Dr. David Keirsey, een psycholoog uit California gaf een naam aan een vierdeling die filosofen, schrijvers en psychologen al sinds 450 voor Christus weten. Het zijn vier temperamenten. Een temperament is in dit geval een vorm van aanleg van bepaalde eigenschappen en eigen essentiële waarden en motieven. De vier temperamenten zijn : Traditionalisten, Belevers, Idealisten en Bedenkers.
In dit artikel ga ik in op de ‘Belevers’. De andere drie komen een andere keer aan de beurt. Ook zal ik een korte beschrijving geven van de vier typen die bij het temperament horen en tips voor de omgang met deze typen geven. Het is zeker niet volledig, maar geeft jullie wellicht voldoende handvaten om de omgang met je kind beter te maken.
Belevers zijn het speelse en avontuurlijke type kinderen. Ik heb er zelf een rondlopen en geloof me: het klopt. Ze zijn altijd op zoek naar het volgende avontuur en hebben een tomeloze energie. De mijne heeft zelfs zoveel dat ze vaak niet voelt dat ze moe is. Ze moet dan bijna instorten voordat ze snapt dat er ook aan haar energie een eind komt.
Belevers leven volledig in het moment en hebben daarom ook erg veel moeite met plannen en vooruit kijken. Grote voordeel hiervan is dat ze veel plezier in het leven hebben en makkelijk in de omgang zijn, tenminste als het leven hun kant op beweegt. Actie en spontaniteit zijn belangrijke drijfveren voor deze kinderen. Daarbij verliezen ze met enige regelmaat de risico’s uit het oog. Ze zijn geneigd tot risicovol en normoverschrijdend gedrag.
De kern van de belevers wordt gevormd door het paar Sensing en Percieving. Sensing kinderen leren op basis van ervaringen. Zomaar dingen uit een boekje leren is lastig. Ze zien vooral de bomen en niet het bos. De percieving kant kan zich uiten in een afkeer van regels. Dat zien ze vaak als beperkend. Ze zijn flexibel , spontaan en nieuwsgierig.
Belevers zijn: ISTP, ESTP, ESFP en ISTJ
ISTP : Sportieve risicozoekers
ISTP kinderen zijn onafhankelijk en realistisch. Ze worden door hun impulsen aangezet om telkens iets nieuws te proberen om zo vooral hun lichamelijke grenzen te ontdekken. Ze accepteren het leven zoals het is en willen vooral de baas over zichzelf zijn. Dit zijn de kinderen waarvan ouders de meest angstaanjagende verhalen kunnen vertellen: aan rotsen hangen, zomaar een drukke straat oversteken, weglopen in een drukke winkel in het buitenland. Dat soort roekeloze dingen.
Later worden het sportieve kinderen. De grootste risicozoekers gaan bijna zonder uitzondering bungee- of basejumpen of zoeken een andere risicovolle sport om thrills te seeken. Het zijn de jongens die nu filmpjes posten van klimpartijen op hoge gebouwen waarvan je de haren ter berge rijzen. Ook de jongens van Jackass vallen hier onder. Deze kinderen hebben wel relatief veel zelfkritiek.
Gebruiksaanwijzing
- Als ze over de schreef gaan, geef ze geen preken
- Als je straft, straf direct en houd het kort en krachtig
- Moedig ze aan om dingen zelf te doen
- Laat zien wat je uitlegt
- Luister goed naar ze, anders mis je het belangrijkste
ESTP: Kijk papa: zonder handen! Oeps nu fonder fanden!
Deze loopt bij mij thuis rond. Kenmerk van dit type kinderen is dat ze eerst doen en dan pas denken. Bij ons thuis gebeurt het wel eens dat de ene zus de ESTP zus een geheim vertelt. Dat geheim komt er dan wel eens op een zeer onhandig moment uit. Papa en mama moeten dan weer heel duidelijk uitleggen waarom het niet handig is om in vertrouwen vertelde zaken zomaar te onthullen.
Dit type kinderen staat midden in het leven, is zeer actief en vaak ook erg grappig. Ze hebben veel directe ervaringen nodig en hele duidelijke instructies en eisen. Als onze dochter ons vraagt of ze mag logeren geven wij vaak keuze mogelijkheden: “Wat heb je nog te doen?”, “Moet je morgenvroeg hockeyen?”, of “We zijn van plan om morgen iets leuks met het hele gezin te doen en dan ben jij waarschijnlijk weer erg moe.” Je kunt je de oogrol en het gezucht van een 12-jarige dan wel voorstellen. Wat ze wil horen is ja of nee. En bij nee gaat ze vol de strijd aan. Dat gaat dan altijd vrij ongezouten.
Als ouder heb je veel geduld en energie nodig bij dit soort kinderen en de bereidheid om hen van de eigen ervaringen (hoe risicovol soms ook) te laten leren.
Deze kinderen kennen geen of weinig angst en durven bijna alles. Grenzen gelden voor iedereen maar niet voor dit soort kinderen. Ook in de omgang met andere kinderen. Ze kunnen agressief zijn naar andere kinderen. Als ze merken dat ze daarmee krijgen wat ze willen kunnen ze zich ontwikkelen tot echte pestkoppen. Ze hebben een grote drang naar vrijheid.
Gebruiksaanwijzing
- Maak ze moe!
- Bewaar je geduld (Erg lastig, ik weet het…)
- Stel hele duidelijke grenzen en laat zien wat je bedoelt.
- Straf consequent
- Herhaal onnadenkende opmerkingen en verbeter naar een tactvolle versie van die opmerking.
ESFP: Lust for Life!
ESFP kinderen leven onvoorwaardelijk in het nu en genieten daar met volle teugen van. Ze zijn realistisch en altijd met vrienden buiten aan het spelen. Ze hebben een aangeboren besef dat je van het leven moet genieten. Het zijn leuke, spontane kinderen, maar als ouder moet je goed oog hebben voor hun spontaniteit en geduld met hun gebrek aan ernst en doorzettingsvermogen.
Dit type kinderen is erg gericht op vrienden en familie en loyaal in hun contacten. Ze zijn vaak onmatig wat zich kan uiten in grensoverschrijdend gedrag (eten, drinken). Ze hebben een hekel aan ruzies en spanningen. Daarom spelen ze niet graag de baas. Ook hebben ze veel moeite met schema’s en structuren. Vooral op de middelbare school moeten deze kinderen geholpen worden met het plannen van huiswerk en op tijd komen.
Gebruiksaanwijzing
- Omhels en kus deze kinderen veel (dat is natuurlijk voor alle kinderen goed)
- Geef hele duidelijke opdrachten
- Zorg voor een beeldende, visuele planning (een familieplanner op een duidelijke plek kan erg helpen)
- Speel mee
- Ontdek via hen de schoonheid en het plezier van alledaagse dingen.
ISTJ: het leven is serious business
Dit type kinderen vertrouwen en geloven alleen wat ze zelf meemaken. Het zijn ernstige, onafhankelijke en nuchtere kinderen die trots zijn op hun nauwkeurigheid en geheugen voor details. Ze verzamelen feiten en volgen schema’s waarna ze logische en objectieve beslissingen nemen. Ze stellen hele specifieke vragen en willen duidelijke antwoorden. In nieuwe omgevingen hebben ze veel tijd nodig om te wennen en zijn vaak afwachtend in contacten met andere kinderen. Ze gaan pas laat tot actie over.
Zoals alle introverten drijven ze op de energie van de binnenwereld en hebben daardoor veel tijd voor zichzelf nodig. Ze nemen zaken zeer letterlijk en zijn heel nauwkeurig in hun taalgebruik.
Gebruiksaanwijzing
- Geef ze tijd om de wennen aan nieuwe situaties
- Laat ze veel mooie dingen zien
- Leg hun leven vast (in beeld of schrift door bijvoorbeeld dagboekjes bij te houden)
- Wees niet te dwingend in het aangaan van sociale contacten
- Beloon ze door ze steeds meer verantwoordelijkheid te geven
- Zorg voor veel zintuigelijke ervaringen
De volgende keer gaat het weer over andere type kinderen!
Lees Interacties